TOY ΓΙΑΝΝΗ ΑΦΟΥΡΑ
Η Ελλάδα δεν πρόκειται να χάσει τη μάχη απέναντι στο μέγεθος του χρέους της. Η Ελλάδα πρόκειται να χάσει τη μάχη απέναντι στη νοσούσα νοοτροπία της κοινωνίας της.
Επειδή πολύ απλά, η Ελληνική κοινωνία είναι μία κοινωνία άρρωστη. Και το όνομα της νόσου που την αναλώνει, είναι ναρκισσισμός.
H Διεθνής Ταξινόμηση Νόσων (ICD-10) της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, κατατάσσει τη ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας υπό την κατηγορία F60.8
Γενική απαίτηση της ICD-10, είναι η διάγνωση της οποιασδήποτε νόσου διαταραχής προσωπικότητας να καλύπτει μία σειρά από κριτήρια.
Στην περίπτωση της ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας (ΝΔΠ) συγκεκριμένα, ένα άτομο πρέπει να παρουσιάζει πέντε ή παραπάνω από τα παρακάτω συμπτώματα προκειμένου να διαγνωσθεί με την ασθένεια :
■ Χαρακτηρίζεται από πεποίθηση υπέρμετρης προσωπικής αξίας (διογκώνει τα προσωπικά του επιτεύγματα ή ταλέντα, προσδοκεί αναγνώριση εαυτού ως ανωτέρου χωρίς την παρουσίαση αναλόγων επιτευγμάτων)
■ Στοιχειώνεται από φαντασιώσεις απόλυτης επιτυχίας, δύναμης, ιδιοφυΐας, ομορφιάς ή ιδεατής αγάπης
■ Πιστεύει ότι είναι εκλεκτός και μοναδικός και μπορούν να τον καταλάβουν και άρα αξίζουν να συναναστρέφονται μαζί του μόνο άλλοι εκλεκτοί ή ιδιαίτεροι άνθρωποι
■ Απαιτεί θαυμασμό
■ Διακατέχεται από προσδοκία ιδιαίτερα ευνοϊκής μεταχείρισης ή αυτόματης συμμόρφωσης με τις όποιες προσδοκίες του
■ Εκμεταλλεύεται άλλους προς την επίτευξη προσωπικών στόχων ή για την απολαβή προσωπικού οφέλους
■ Αδυνατεί ή δείχνει απροθυμία να κατανοήσει τα συναισθήματα ή τις ανάγκες άλλων
■ Εκδηλώνει συχνά φθόνο προς άλλους, ή πιστεύει ότι οι άλλοι τον φθονούν
■ Εκδηλώνει αλαζονικές συμπεριφορές ή στάσεις.
Ας ρίξουμε τώρα μία ματιά στην πρόσφατη συμπεριφορά της ελληνικής κοινωνίας και τη σχέση που αυτή παρουσιάζει με τα παραπάνω συμπτώματα :
13 Απριλίου, 2010.
«Προσδοκεί αναγνώριση αυτού ως ανωτέρου χωρίς την παρουσίαση αναλόγων επιτευγμάτων»Δύο μέρες μετά τη δέσμευση των μελών της Ευρωζώνης να προσφέρουν στην Ελλάδα το πακέτο στήριξης με σκοπό να την κρατήσουν εκτός χρεοκοπίας, η χώρα παρακολουθεί καθώς τα spreads παραμένουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Η ελληνική κοινωνία φαίνεται εξοργισμένη! Εφημερίδες κρατούν τα πρωτοσέλιδα τους για τη φιλοξενία θεωριών συνωμοσίας, ενισχυμένες από το επιχείρημα ότι είναι ανεπίτρεπτο για τις κεφαλαιαγορές να συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την Ελλάδα λες και δεν είχε εξασφαλίσει το περίφημο “πιστόλι στο τραπέζι”. Ουδείς φαίνεται να λαμβάνει υπόψιν του το απλό γεγονός ότι δεν κάναμε τίποτα απολύτως για να εξυγιάνουμε την οικονομία μας, τίποτα απολύτως που θα μπορούσε να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στους επενδυτές για την πορεία αυτής της οικονομίας σε βάθος χρόνου. Το μόνο το οποίο είχαμε «καταφέρει», ήταν το να βουτήξουμε για ακόμα μία φορά τα χέρια μας σε χρήματα άλλων, για να κλοτσίσουμε το τενεκεδάκι των προβλημάτων μας λίγα μέτρα του δρόμου παρακάτω.
«Προσδοκεί αναγνώριση αυτού ως ανωτέρου χωρίς την παρουσίαση αναλόγων επιτευγμάτων». Σύμπτωμα υπ’αριθμόν 1 στην προαναφερθείσα λίστα ICD-10.
5 Μαΐου 2010.
«Προσδοκίες ιδιαίτερα ευνοϊκής μεταχείρισης ή αυτόματης συμμόρφωσης με τις όποιες επιθυμίες του».100.000 πολίτες συμμετέχουν στη μεγαλύτερη πορεία που έχει δει η χώρα από την μεταπολίτευση, ως αντίδραση στα μέτρα λιτότητας τα οποία ζητούσε η τρόικα.
Αφού λοιπόν απειλήσαμε να διαλύσουμε με την ανευθυνότητά μας την Ευρωζώνη, αφού ικετέψαμε και εκβιάσαμε για να ανοίξουμε τον δρόμο προς το πακέτο στήριξης, βγαίνουμε στους δρόμους διαδηλώνοντας απέναντι στα μόνα μέτρα που θα μπορούσαν να μας καταστήσουν ικανούς να αποπληρώσουμε κάποια στιγμή όσους έβαλαν το χέρι τους στη τσέπη για να μας κρατήσουν μακριά από τη χρεοκοπία. Είναι σχεδόν σαν να λέμε ότι δεν έχουμε σκοπό να αποπληρώσουμε το χρέος μας. Είναι το ίδιο με το να δηλώνουμε την προσδοκία μας να συνεχίσει η υπόλοιπη Ευρώπη να μας ταΐζει, χωρίς εμείς να κάνουμε τίποτα απολύτως προς την κατεύθυνση της σωτηρίας μας.
«Προσδοκίες ιδιαίτερα ευνοϊκής μεταχείρισης ή αυτόματης συμμόρφωσης με τις όποιες επιθυμίες του». Πέραν αμφιβολίας, σύμπτωμα υπ’αριθμόν 5.
11 Απριλίου, 2010.
«Εκμετάλλευση άλλων προς την επίτευξη προσωπικών στόχων ή για την απολαβή προσωπικού οφέλους»Το σχέδιο στήριξης αυτό καθ’ αυτό. Φτάσαμε σε αυτό εκδηλώνοντας τυπική συμπεριφορά νταή, φέρνοντας την υπόλοιπη Ευρωζώνη σε θέση όπου ο μοναδικός δρόμος για την προσωπική της σωτηρία ήταν να καθαρίσει για λογαριασμό μας τα δικά μας χάλια. Και να το κάνει αυτό μάλιστα, παρά την ύπαρξη “no bailout” ρήτρας στο καταστατικό της.
«Εκμετάλλευση άλλων προς την επίτευξη προσωπικών στόχων ή για την απολαβή προσωπικού οφέλους». Σύμπτωμα υπ’αριθμόν νούμερο 6.
20 Απριλίου 2010.
«Αδυναμία ή απροθυμία να κατανοήσει τα συναισθήματα ή τις ανάγκες άλλων»Μειωτικά ή ακόμη και υβριστικά σχόλια κάνουν την εμφάνισή τους στον εγχώριο τύπο κατά της Καγκελαρίου της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ, καθώς η τελευταία διστάζει να προωθήσει το πακέτο στήριξης πριν από τις 9 Μαΐου, ημερομηνία διεξαγωγής τοπικών εκλογών στη Γερμανία. Ουδείς δείχνει να νοιάζεται ή να προσπαθεί να κατανοήσει το τεράστιο πολιτικό κόστος με το οποίο θα ερχόταν αντιμέτωπη η κυρία Μέρκελ τη στιγμή που θα ανακοίνωνε στους πολίτες της ότι πρέπει να δώσουν τα δικά τους χρήματα για τη σωτηρία ενός ανεύθυνου λαού. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για τη δικαιολογημένη ανησυχία του Γερμανού φορολογούμενου, τη στιγμή που θέτει τη μοίρα του ευρώ του στα χέρια ενός Έλληνα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
«Αδυναμία ή απροθυμία να κατανοήσει τα συναισθήματα ή τις ανάγκες άλλων». Σύμπτωμα υπ’ αριθμόν 7.
6 Σεπτεμβρίου 1997
«Αλαζονική συμπεριφορά»Η Ελλάδα γιορτάζει την ανακήρυξή της σε διοργανώτρια χώρα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Αν η απόφαση μίας μικρής χώρας με χρέος που ήδη αγγίζει το 100% του ΑΕΠ της, να ξοδέψει 15 δις για τη διοργάνωση του μεγαλύτερου πάρτι στον πλανήτη δεν είναι χαρακτηριστική πράξη «Αλαζονικής συμπεριφοράς», δεν ξέρω τι είναι. Πέραν πάσης αμφιβολίας, σύμπτωμα υπ’αριθμόν 9.
Διάγνωση
Έχουμε λοιπόν 5 από τα 9 συμπτώματα. Αν η ελληνική κοινωνία ήταν άτομο, θα ήμασταν πλήρως δικαιολογημένοι, κατά τα κριτήρια της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, να την χαρακτηρίσουμε ως ναρκισσιστική.
Αλλά θα μπορούσε μία τέτοια “διάγνωση” να εφαρμοστεί σε ένα σύνολο ανθρώπων ; Θα μπορούσε ένα ολόκληρο έθνος να χαρακτηριστεί ως ναρκισσιστικό;
Πολλοί από τους ειδικούς του πεδίου φαίνεται να πιστεύουν πως ναι. Στο έργο τους “The Role of Culture in the Development of Narcissistic Personality Disorders in America, Japan and Denmark”, οι ψυχολόγοι Δρ Ουώρεν και Δρ Καπόνι αναφέρουν ότι :
narcissistic configurations of the we-self can denote self-esteem derived from strong identification with the reputation and honor of the family or groups.
Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι με την μακρά και παραπάνω από λαμπρή ιστορία της Ελλάδος να προσφέρει στέρεο έδαφος για την ταύτιση με τη φήμη του συνόλου (“strong identification with the reputation and honor of the family or groups”), μία ναρκισσιστική μορφοποίηση της συλλογικής μας συνείδησης (“narcissistic configurations of the we-self” ) αναδύεται ως παραπάνω από πιθανό ενδεχόμενο.
Σε ενίσχυση αυτού του επιχειρήματος έρχονται και τα λόγια του Δρ. Σαμ Βάκνιν, αναγνωρισμένης αυθεντίας στο πεδίο του ναρκισσισμού, ο οποίος παραθέτει κάποιες από τις μεταβλητές οι οποίες μπορεί να ενισχύσουν την εκδήλωση συλλογικής ΝΔΠ σε ορισμένες κοινωνίες :
Human collectives acquire a life and a character all their own. The longer the association or affiliation of the members, the more cohesive and conformist the inner dynamics of the group, . . . , the stronger the bonds of locale, language, and history – the more rigorous might an assertion of a common (collective) pathology be
Θεραπεία;
Πιστεύω ακράδαντα ότι αν θέλουμε να δομήσουμε μία έγκυρη θεωρία, τόσο επεξηγηματική όσο και προγνωστική, σχετικά με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα, οφείλουμε να πάψουμε να επικεντρωνόμαστε τόσο πολύ σε καθαρά οικονομικούς όρους όπως “σπειροειδής οικονομική ύφεση”, και να αρχίσουμε να δίνουμε παραπάνω προσοχή στην σπειροειδή, αυτοκαταστροφική διαταραχή προσωπικότητας που φαίνεται να έχει προσβάλλει την κοινωνία μας.
Η ελληνική κοινωνία ανήκει στην πιο επικίνδυνη κατηγορία ναρκισσιστών. Στους αποτυχημένους ναρκισσιστές. Ενώ οι επιτυχημένοι ναρκισσιστές μπορούν να είναι λίγο πολύ σταθερές προσωπικότητες, διατηρώντας το “Grandiosity Gap” (βαθμός απόκλισης μίας φανταστικά μεγαλειώδους αυτοαντίληψης από το πραγματικό μέγεθος των προσωπικών τους επιτευγμάτων) σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, οι αποτυχημένοι ναρκισσιστές, ανίκανοι αυτεπίγνωσης, μπορούν να αποδειχτούν αρκετά προβληματικές προσωπικότητες.
Στερημένοι της αναγνώρισης και του θαυμασμού που τόσο λαχταρούν, περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους υπό συνθήκες κατάθλιψης και αυτοτυρράνιας, αδυνατώντας παράλληλα να αναγνωρίσουν την ευθύνη των πράξεών τους.
Μπροστά στο πρόσωπο της αποτυχίας, ο Έλληνας δεν αναγνωρίζει ότι αυτός έκανε λάθος, δεν παραδέχεται ότι αυτός υπήρξε ο υπεύθυνος. Αντί αυτού, επιλέγει να κατευθύνει αυτές τις κατηγορίες προς άλλους. Κατηγορεί την Κυβέρνηση και τις Κυβερνήσεις πριν από αυτήν. Κατηγορεί την Ευρωζώνη και την Μέρκελ. Καταπιάνεται παθιασμένα με την κατασκευή αναρίθμητων θεωριών συνωμοσίας, τοποθετώντας την κάθε δύναμη και παράγοντα που μπορεί να σκεφτεί, σε ένα φαντασιακό σκοτεινό παιχνίδι που ως υπέρτατο στόχο του δεν έχει τίποτα άλλο παρά την καταστροφή του “ταλαίπωρου Έλληνα”.
Όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν τίποτα άλλο παρά αυτό που περιγράφει ο Δρ Βάκνιν στο βιβλίο του “Malignant Self Love. Narcissism Revisited.”, ως τα πρώτα στάδια της αυτοκαταστροφικής σπειροειδούς ναρκισσιστικής συμπεριφοράς :
The (unsuccessful narcissist’s) Grandiosity Gap is grating. Its recurrence threatens the precariously balanced house of cards that is the narcissistic personality. The narcissist then resorts to self-delusion. Unable to completely ignore contrarian opinion and data – he transmutes them. Unable to face the dismal failure that he is, the narcissist partially withdraws from reality. To soothe and salve the pain of disillusionment, he administers to his aching soul a mixture of lies, distortions, half-truths and outlandish interpretations of events around him.”
Καθώς περνάει ο καιρός, οι διαδηλώσεις θα πυκνώνουν. Το ίδιο και οι απεργίες. Η παραγωγή θα αρχίσει να επιβραδύνεται με όλο και υψηλότερους ρυθμούς. Το όποιο ελάχιστο κεφάλαιο είχε απομείνει με επιχειρησιακά συμφέροντα στην χώρα μας, θα κάνει και αυτό το βήμα προς την εγκατάλειψη αυτού του αυξανόμενα εχθρικού λειτουργικού περιβάλλοντος. Ο τουρισμός, η σημαντικότερη βιομηχανία της χώρας μας, θα δεχτεί και το μεγαλύτερο πλήγμα από αυτή την ταχέως κλιμακούμενη αναταραχή, καθώς όλο και λιγότεροι τουρίστες θα γοητεύονται από την ιδέα διακοπών με φόντο μία γενικευμένη λαϊκή εξέγερση.
Η εικόνα μίας ελληνικής κοινωνίας να κινείται όλο και βαθύτερα στην σπίρα μιας αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς…
Μία εικόνα ήδη ζωγραφισμένη από τον Δρ. Βάκνιν στο άρθρο του “The Delusional Way Out. The Narcissist’s Reactions to Deficient Narcissistic Supply” :
They (the unsuccessful narcissists) explode in unprovoked displays of indignation, righteousness, condemnation, and blame. … They sow fear, revulsion, hate, and malignant envy. They flail against the windmills of reality – a pathetic, forlorn, sight. But often they cause real and lasting damage – fortunately, mainly to themselves.
Σε αυτή τη σκοτεινή εικόνα, ελπίδα για αλλαγή θα μπορούσε να έρθει μόνο εκ των έσω. Κάθε εξωτερική βοήθεια είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Και όχι μόνο αυτό, αλλά θα μπορούσε μάλιστα να κάνει τα πράγματα χειρότερα, όσο η κοινωνία-νάρκισσος δεν δέχεται την ύπαρξη της εσωτερικής της παθογένειας και την ανάγκη της για αλλαγή.
Είναι το ίδιο ακριβώς πράγμα με το να προσπαθείς να βοηθήσεις έναν αλκοολικό που δεν έχει συνειδητοποιήσει την αρρώστια του, δίνοντάς του χρήματα. Θα πάει πολύ απλά να τα ξοδέψει στο επόμενο μπουκάλι βότκα.
Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος για τον οποίο θεωρώ το πακέτο διάσωσης κατάρα μάλλον παρά ευχή για την Ελλάδα. Σε μία στιγμή που θα έπρεπε να είχαμε ταρακουνηθεί για να ξυπνήσουμε και να συνειδητοποιήσουμε το πραγματικό μέγεθος της καταστροφής, αυτό που πήραμε ήταν λίγο πολύ ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη και μία Ευρώπη να λέει “everything will be OK…” Τίποτα πιο ταιριαστό δηλαδή για να θρέψουμε τις φαντασιακές μας ναρκισσιστικές παραισθήσεις, οι οποίες μας επιτρέπουν να συνεχίσουμε να σκάβουμε το δρόμο μας προς την άβυσσο ώστε όταν τελικά ακουστεί το αναπόφευκτο εγερτήριο, να βρούμε τον εαυτό μας σε πολύ χειρότερη μοίρα από ότι θα τον βρίσκαμε τον περασμένο Απρίλη.
Υπό αυτές τις συνθήκες, λίγο νόημα έχει να συζητάμε για νούμερα. Μιλήστε για νούμερα με τους Γερμανούς αν θέλετε, μιλήστε για νούμερα με τους Άγγλους. Αλλά εδώ είναι Ελλάδα. Και τα νούμερα, πολύ απλά δε δουλεύουν τόσο καλά σε αυτό τον τόπο. Ρωτήστε τους 300 του βασιλιά Λεωνίδα αν θέλετε.
Για τους Έλληνες, το παιχνίδι ποτέ δεν παιζόταν στα νούμερα. Το παιχνίδι πάντα παιζόταν στη δύναμη του χαρακτήρα. Και σε παραπάνω από μία περιστάσεις, αναγκάσαμε την Ιστορία σε αναγνώριση των θαυμάτων για τα οποία είμαστε ικανοί, με τη δύναμη αυτή να δουλεύει στο πλευρό μας. Σήμερα, φοβάμαι πολύ ότι πλησιάζει η ώρα που η Ιστορία θα έχει την ευκαιρία να μάθει επίσης για το τι είμαστε ικανοί στην απόλυτη απουσία αυτής της δύναμης.
Ας έχει οίκτο στην κρίση της.
Η Ελλάδα δεν πρόκειται να χάσει τη μάχη απέναντι στο μέγεθος του χρέους της. Η Ελλάδα πρόκειται να χάσει τη μάχη απέναντι στη νοσούσα νοοτροπία της κοινωνίας της.
Επειδή πολύ απλά, η Ελληνική κοινωνία είναι μία κοινωνία άρρωστη. Και το όνομα της νόσου που την αναλώνει, είναι ναρκισσισμός.
H Διεθνής Ταξινόμηση Νόσων (ICD-10) της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, κατατάσσει τη ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας υπό την κατηγορία F60.8
Γενική απαίτηση της ICD-10, είναι η διάγνωση της οποιασδήποτε νόσου διαταραχής προσωπικότητας να καλύπτει μία σειρά από κριτήρια.
Στην περίπτωση της ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας (ΝΔΠ) συγκεκριμένα, ένα άτομο πρέπει να παρουσιάζει πέντε ή παραπάνω από τα παρακάτω συμπτώματα προκειμένου να διαγνωσθεί με την ασθένεια :
■ Χαρακτηρίζεται από πεποίθηση υπέρμετρης προσωπικής αξίας (διογκώνει τα προσωπικά του επιτεύγματα ή ταλέντα, προσδοκεί αναγνώριση εαυτού ως ανωτέρου χωρίς την παρουσίαση αναλόγων επιτευγμάτων)
■ Στοιχειώνεται από φαντασιώσεις απόλυτης επιτυχίας, δύναμης, ιδιοφυΐας, ομορφιάς ή ιδεατής αγάπης
■ Πιστεύει ότι είναι εκλεκτός και μοναδικός και μπορούν να τον καταλάβουν και άρα αξίζουν να συναναστρέφονται μαζί του μόνο άλλοι εκλεκτοί ή ιδιαίτεροι άνθρωποι
■ Απαιτεί θαυμασμό
■ Διακατέχεται από προσδοκία ιδιαίτερα ευνοϊκής μεταχείρισης ή αυτόματης συμμόρφωσης με τις όποιες προσδοκίες του
■ Εκμεταλλεύεται άλλους προς την επίτευξη προσωπικών στόχων ή για την απολαβή προσωπικού οφέλους
■ Αδυνατεί ή δείχνει απροθυμία να κατανοήσει τα συναισθήματα ή τις ανάγκες άλλων
■ Εκδηλώνει συχνά φθόνο προς άλλους, ή πιστεύει ότι οι άλλοι τον φθονούν
■ Εκδηλώνει αλαζονικές συμπεριφορές ή στάσεις.
Ας ρίξουμε τώρα μία ματιά στην πρόσφατη συμπεριφορά της ελληνικής κοινωνίας και τη σχέση που αυτή παρουσιάζει με τα παραπάνω συμπτώματα :
13 Απριλίου, 2010.
«Προσδοκεί αναγνώριση αυτού ως ανωτέρου χωρίς την παρουσίαση αναλόγων επιτευγμάτων»Δύο μέρες μετά τη δέσμευση των μελών της Ευρωζώνης να προσφέρουν στην Ελλάδα το πακέτο στήριξης με σκοπό να την κρατήσουν εκτός χρεοκοπίας, η χώρα παρακολουθεί καθώς τα spreads παραμένουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Η ελληνική κοινωνία φαίνεται εξοργισμένη! Εφημερίδες κρατούν τα πρωτοσέλιδα τους για τη φιλοξενία θεωριών συνωμοσίας, ενισχυμένες από το επιχείρημα ότι είναι ανεπίτρεπτο για τις κεφαλαιαγορές να συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την Ελλάδα λες και δεν είχε εξασφαλίσει το περίφημο “πιστόλι στο τραπέζι”. Ουδείς φαίνεται να λαμβάνει υπόψιν του το απλό γεγονός ότι δεν κάναμε τίποτα απολύτως για να εξυγιάνουμε την οικονομία μας, τίποτα απολύτως που θα μπορούσε να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στους επενδυτές για την πορεία αυτής της οικονομίας σε βάθος χρόνου. Το μόνο το οποίο είχαμε «καταφέρει», ήταν το να βουτήξουμε για ακόμα μία φορά τα χέρια μας σε χρήματα άλλων, για να κλοτσίσουμε το τενεκεδάκι των προβλημάτων μας λίγα μέτρα του δρόμου παρακάτω.
«Προσδοκεί αναγνώριση αυτού ως ανωτέρου χωρίς την παρουσίαση αναλόγων επιτευγμάτων». Σύμπτωμα υπ’αριθμόν 1 στην προαναφερθείσα λίστα ICD-10.
5 Μαΐου 2010.
«Προσδοκίες ιδιαίτερα ευνοϊκής μεταχείρισης ή αυτόματης συμμόρφωσης με τις όποιες επιθυμίες του».100.000 πολίτες συμμετέχουν στη μεγαλύτερη πορεία που έχει δει η χώρα από την μεταπολίτευση, ως αντίδραση στα μέτρα λιτότητας τα οποία ζητούσε η τρόικα.
Αφού λοιπόν απειλήσαμε να διαλύσουμε με την ανευθυνότητά μας την Ευρωζώνη, αφού ικετέψαμε και εκβιάσαμε για να ανοίξουμε τον δρόμο προς το πακέτο στήριξης, βγαίνουμε στους δρόμους διαδηλώνοντας απέναντι στα μόνα μέτρα που θα μπορούσαν να μας καταστήσουν ικανούς να αποπληρώσουμε κάποια στιγμή όσους έβαλαν το χέρι τους στη τσέπη για να μας κρατήσουν μακριά από τη χρεοκοπία. Είναι σχεδόν σαν να λέμε ότι δεν έχουμε σκοπό να αποπληρώσουμε το χρέος μας. Είναι το ίδιο με το να δηλώνουμε την προσδοκία μας να συνεχίσει η υπόλοιπη Ευρώπη να μας ταΐζει, χωρίς εμείς να κάνουμε τίποτα απολύτως προς την κατεύθυνση της σωτηρίας μας.
«Προσδοκίες ιδιαίτερα ευνοϊκής μεταχείρισης ή αυτόματης συμμόρφωσης με τις όποιες επιθυμίες του». Πέραν αμφιβολίας, σύμπτωμα υπ’αριθμόν 5.
11 Απριλίου, 2010.
«Εκμετάλλευση άλλων προς την επίτευξη προσωπικών στόχων ή για την απολαβή προσωπικού οφέλους»Το σχέδιο στήριξης αυτό καθ’ αυτό. Φτάσαμε σε αυτό εκδηλώνοντας τυπική συμπεριφορά νταή, φέρνοντας την υπόλοιπη Ευρωζώνη σε θέση όπου ο μοναδικός δρόμος για την προσωπική της σωτηρία ήταν να καθαρίσει για λογαριασμό μας τα δικά μας χάλια. Και να το κάνει αυτό μάλιστα, παρά την ύπαρξη “no bailout” ρήτρας στο καταστατικό της.
«Εκμετάλλευση άλλων προς την επίτευξη προσωπικών στόχων ή για την απολαβή προσωπικού οφέλους». Σύμπτωμα υπ’αριθμόν νούμερο 6.
20 Απριλίου 2010.
«Αδυναμία ή απροθυμία να κατανοήσει τα συναισθήματα ή τις ανάγκες άλλων»Μειωτικά ή ακόμη και υβριστικά σχόλια κάνουν την εμφάνισή τους στον εγχώριο τύπο κατά της Καγκελαρίου της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ, καθώς η τελευταία διστάζει να προωθήσει το πακέτο στήριξης πριν από τις 9 Μαΐου, ημερομηνία διεξαγωγής τοπικών εκλογών στη Γερμανία. Ουδείς δείχνει να νοιάζεται ή να προσπαθεί να κατανοήσει το τεράστιο πολιτικό κόστος με το οποίο θα ερχόταν αντιμέτωπη η κυρία Μέρκελ τη στιγμή που θα ανακοίνωνε στους πολίτες της ότι πρέπει να δώσουν τα δικά τους χρήματα για τη σωτηρία ενός ανεύθυνου λαού. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για τη δικαιολογημένη ανησυχία του Γερμανού φορολογούμενου, τη στιγμή που θέτει τη μοίρα του ευρώ του στα χέρια ενός Έλληνα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
«Αδυναμία ή απροθυμία να κατανοήσει τα συναισθήματα ή τις ανάγκες άλλων». Σύμπτωμα υπ’ αριθμόν 7.
6 Σεπτεμβρίου 1997
«Αλαζονική συμπεριφορά»Η Ελλάδα γιορτάζει την ανακήρυξή της σε διοργανώτρια χώρα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Αν η απόφαση μίας μικρής χώρας με χρέος που ήδη αγγίζει το 100% του ΑΕΠ της, να ξοδέψει 15 δις για τη διοργάνωση του μεγαλύτερου πάρτι στον πλανήτη δεν είναι χαρακτηριστική πράξη «Αλαζονικής συμπεριφοράς», δεν ξέρω τι είναι. Πέραν πάσης αμφιβολίας, σύμπτωμα υπ’αριθμόν 9.
Διάγνωση
Έχουμε λοιπόν 5 από τα 9 συμπτώματα. Αν η ελληνική κοινωνία ήταν άτομο, θα ήμασταν πλήρως δικαιολογημένοι, κατά τα κριτήρια της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, να την χαρακτηρίσουμε ως ναρκισσιστική.
Αλλά θα μπορούσε μία τέτοια “διάγνωση” να εφαρμοστεί σε ένα σύνολο ανθρώπων ; Θα μπορούσε ένα ολόκληρο έθνος να χαρακτηριστεί ως ναρκισσιστικό;
Πολλοί από τους ειδικούς του πεδίου φαίνεται να πιστεύουν πως ναι. Στο έργο τους “The Role of Culture in the Development of Narcissistic Personality Disorders in America, Japan and Denmark”, οι ψυχολόγοι Δρ Ουώρεν και Δρ Καπόνι αναφέρουν ότι :
narcissistic configurations of the we-self can denote self-esteem derived from strong identification with the reputation and honor of the family or groups.
Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι με την μακρά και παραπάνω από λαμπρή ιστορία της Ελλάδος να προσφέρει στέρεο έδαφος για την ταύτιση με τη φήμη του συνόλου (“strong identification with the reputation and honor of the family or groups”), μία ναρκισσιστική μορφοποίηση της συλλογικής μας συνείδησης (“narcissistic configurations of the we-self” ) αναδύεται ως παραπάνω από πιθανό ενδεχόμενο.
Σε ενίσχυση αυτού του επιχειρήματος έρχονται και τα λόγια του Δρ. Σαμ Βάκνιν, αναγνωρισμένης αυθεντίας στο πεδίο του ναρκισσισμού, ο οποίος παραθέτει κάποιες από τις μεταβλητές οι οποίες μπορεί να ενισχύσουν την εκδήλωση συλλογικής ΝΔΠ σε ορισμένες κοινωνίες :
Human collectives acquire a life and a character all their own. The longer the association or affiliation of the members, the more cohesive and conformist the inner dynamics of the group, . . . , the stronger the bonds of locale, language, and history – the more rigorous might an assertion of a common (collective) pathology be
Θεραπεία;
Πιστεύω ακράδαντα ότι αν θέλουμε να δομήσουμε μία έγκυρη θεωρία, τόσο επεξηγηματική όσο και προγνωστική, σχετικά με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα, οφείλουμε να πάψουμε να επικεντρωνόμαστε τόσο πολύ σε καθαρά οικονομικούς όρους όπως “σπειροειδής οικονομική ύφεση”, και να αρχίσουμε να δίνουμε παραπάνω προσοχή στην σπειροειδή, αυτοκαταστροφική διαταραχή προσωπικότητας που φαίνεται να έχει προσβάλλει την κοινωνία μας.
Η ελληνική κοινωνία ανήκει στην πιο επικίνδυνη κατηγορία ναρκισσιστών. Στους αποτυχημένους ναρκισσιστές. Ενώ οι επιτυχημένοι ναρκισσιστές μπορούν να είναι λίγο πολύ σταθερές προσωπικότητες, διατηρώντας το “Grandiosity Gap” (βαθμός απόκλισης μίας φανταστικά μεγαλειώδους αυτοαντίληψης από το πραγματικό μέγεθος των προσωπικών τους επιτευγμάτων) σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, οι αποτυχημένοι ναρκισσιστές, ανίκανοι αυτεπίγνωσης, μπορούν να αποδειχτούν αρκετά προβληματικές προσωπικότητες.
Στερημένοι της αναγνώρισης και του θαυμασμού που τόσο λαχταρούν, περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους υπό συνθήκες κατάθλιψης και αυτοτυρράνιας, αδυνατώντας παράλληλα να αναγνωρίσουν την ευθύνη των πράξεών τους.
Μπροστά στο πρόσωπο της αποτυχίας, ο Έλληνας δεν αναγνωρίζει ότι αυτός έκανε λάθος, δεν παραδέχεται ότι αυτός υπήρξε ο υπεύθυνος. Αντί αυτού, επιλέγει να κατευθύνει αυτές τις κατηγορίες προς άλλους. Κατηγορεί την Κυβέρνηση και τις Κυβερνήσεις πριν από αυτήν. Κατηγορεί την Ευρωζώνη και την Μέρκελ. Καταπιάνεται παθιασμένα με την κατασκευή αναρίθμητων θεωριών συνωμοσίας, τοποθετώντας την κάθε δύναμη και παράγοντα που μπορεί να σκεφτεί, σε ένα φαντασιακό σκοτεινό παιχνίδι που ως υπέρτατο στόχο του δεν έχει τίποτα άλλο παρά την καταστροφή του “ταλαίπωρου Έλληνα”.
Όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν τίποτα άλλο παρά αυτό που περιγράφει ο Δρ Βάκνιν στο βιβλίο του “Malignant Self Love. Narcissism Revisited.”, ως τα πρώτα στάδια της αυτοκαταστροφικής σπειροειδούς ναρκισσιστικής συμπεριφοράς :
The (unsuccessful narcissist’s) Grandiosity Gap is grating. Its recurrence threatens the precariously balanced house of cards that is the narcissistic personality. The narcissist then resorts to self-delusion. Unable to completely ignore contrarian opinion and data – he transmutes them. Unable to face the dismal failure that he is, the narcissist partially withdraws from reality. To soothe and salve the pain of disillusionment, he administers to his aching soul a mixture of lies, distortions, half-truths and outlandish interpretations of events around him.”
Καθώς περνάει ο καιρός, οι διαδηλώσεις θα πυκνώνουν. Το ίδιο και οι απεργίες. Η παραγωγή θα αρχίσει να επιβραδύνεται με όλο και υψηλότερους ρυθμούς. Το όποιο ελάχιστο κεφάλαιο είχε απομείνει με επιχειρησιακά συμφέροντα στην χώρα μας, θα κάνει και αυτό το βήμα προς την εγκατάλειψη αυτού του αυξανόμενα εχθρικού λειτουργικού περιβάλλοντος. Ο τουρισμός, η σημαντικότερη βιομηχανία της χώρας μας, θα δεχτεί και το μεγαλύτερο πλήγμα από αυτή την ταχέως κλιμακούμενη αναταραχή, καθώς όλο και λιγότεροι τουρίστες θα γοητεύονται από την ιδέα διακοπών με φόντο μία γενικευμένη λαϊκή εξέγερση.
Η εικόνα μίας ελληνικής κοινωνίας να κινείται όλο και βαθύτερα στην σπίρα μιας αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς…
Μία εικόνα ήδη ζωγραφισμένη από τον Δρ. Βάκνιν στο άρθρο του “The Delusional Way Out. The Narcissist’s Reactions to Deficient Narcissistic Supply” :
They (the unsuccessful narcissists) explode in unprovoked displays of indignation, righteousness, condemnation, and blame. … They sow fear, revulsion, hate, and malignant envy. They flail against the windmills of reality – a pathetic, forlorn, sight. But often they cause real and lasting damage – fortunately, mainly to themselves.
Σε αυτή τη σκοτεινή εικόνα, ελπίδα για αλλαγή θα μπορούσε να έρθει μόνο εκ των έσω. Κάθε εξωτερική βοήθεια είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Και όχι μόνο αυτό, αλλά θα μπορούσε μάλιστα να κάνει τα πράγματα χειρότερα, όσο η κοινωνία-νάρκισσος δεν δέχεται την ύπαρξη της εσωτερικής της παθογένειας και την ανάγκη της για αλλαγή.
Είναι το ίδιο ακριβώς πράγμα με το να προσπαθείς να βοηθήσεις έναν αλκοολικό που δεν έχει συνειδητοποιήσει την αρρώστια του, δίνοντάς του χρήματα. Θα πάει πολύ απλά να τα ξοδέψει στο επόμενο μπουκάλι βότκα.
Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος για τον οποίο θεωρώ το πακέτο διάσωσης κατάρα μάλλον παρά ευχή για την Ελλάδα. Σε μία στιγμή που θα έπρεπε να είχαμε ταρακουνηθεί για να ξυπνήσουμε και να συνειδητοποιήσουμε το πραγματικό μέγεθος της καταστροφής, αυτό που πήραμε ήταν λίγο πολύ ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη και μία Ευρώπη να λέει “everything will be OK…” Τίποτα πιο ταιριαστό δηλαδή για να θρέψουμε τις φαντασιακές μας ναρκισσιστικές παραισθήσεις, οι οποίες μας επιτρέπουν να συνεχίσουμε να σκάβουμε το δρόμο μας προς την άβυσσο ώστε όταν τελικά ακουστεί το αναπόφευκτο εγερτήριο, να βρούμε τον εαυτό μας σε πολύ χειρότερη μοίρα από ότι θα τον βρίσκαμε τον περασμένο Απρίλη.
Υπό αυτές τις συνθήκες, λίγο νόημα έχει να συζητάμε για νούμερα. Μιλήστε για νούμερα με τους Γερμανούς αν θέλετε, μιλήστε για νούμερα με τους Άγγλους. Αλλά εδώ είναι Ελλάδα. Και τα νούμερα, πολύ απλά δε δουλεύουν τόσο καλά σε αυτό τον τόπο. Ρωτήστε τους 300 του βασιλιά Λεωνίδα αν θέλετε.
Για τους Έλληνες, το παιχνίδι ποτέ δεν παιζόταν στα νούμερα. Το παιχνίδι πάντα παιζόταν στη δύναμη του χαρακτήρα. Και σε παραπάνω από μία περιστάσεις, αναγκάσαμε την Ιστορία σε αναγνώριση των θαυμάτων για τα οποία είμαστε ικανοί, με τη δύναμη αυτή να δουλεύει στο πλευρό μας. Σήμερα, φοβάμαι πολύ ότι πλησιάζει η ώρα που η Ιστορία θα έχει την ευκαιρία να μάθει επίσης για το τι είμαστε ικανοί στην απόλυτη απουσία αυτής της δύναμης.
Ας έχει οίκτο στην κρίση της.
